Ο σπόρος των θεών και του Μεγάλου Αλεξάνδρου
Δημοσιεύθηκε την Σάβ, 06/07/2013 - 13:00
Το αρχαιότερο δημητριακό όλων των εποχών καλλιεργεί στο αγρόκτημά του στο Δίλοφο Φαρσάλων ένας Ελληνας παραγωγός, ο οποίος καλεί τους ειδικούς όχι μόνο να δοκιμάσουν αλλά και να ελέγξουν τις ιδιότητές του, που ταιριάζουν απόλυτα με αυτές που αναφέρουν ο Ομηρος και ο Ηρόδοτος! Τον περίφημο σπόρο, γνωστό ως ζέα ή ζειά, ανακάλυψαν και καλλιέργησαν πρώτοι οι αρχαίοι Ελληνες, αφού για εκείνους αποτελούσε βασικό συστατικό στην καθημερινή διατροφή τους.
Το δημητριακό που μεγάλωσε γενιές και γενιές Ελλήνων καλλιεργούνταν στη χώρα μας μέχρι και το 1928, οπότε -άγνωστο για ποιο λόγο- απαγορεύτηκε σταδιακά διά νόμου στην Ελλάδα από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, μόλις επέστρεψε από την οκτάχρονη εξορία του. Δείγματα του σπόρου έχουν βρεθεί σε ανασκαφές προϊστορικών οικισμών σε όλο τον ελλαδικό χώρο, με παλαιότερο αυτό της Μικράς Ασίας που χρονολογείται 12.000 χρόνια π.Χ.! Λέγεται, μάλιστα, πως ο Μέγας Αλέξανδρος φρόντιζε να προμηθεύεται λίγο πριν από τις εκστρατείες του σημαντικές ποσότητες του συγκεκριμένου δημητριακού για την παρασκευή ψωμιού αποκλειστικά και μόνο από αυτό, ώστε να κρατά την πνευματική διαύγεια των στρατιωτών του σε εξαιρετικά επίπεδα.
«Εγώ και οι συνεργάτες μου είμαστε υπερήφανοι που εδώ και τριάντα χρόνια ασχολούμαστε με την καλλιέργεια του αρχαιότερου σπόρου, της ξακουστής ζέας που έτρεφε γενιές προγόνων μας. Δεν τον φέραμε από το εξωτερικό ούτε τον βαπτίσαμε ζέα επειδή είναι δίκοκκος, όπως κάνουν άλλοι. Εμείς τον βρήκαμε από τις οικογένειές μας, καθώς τον καλλιεργούσαν από γενιά σε γενιά» αναφέρει στην «Espresso» ο κ. Γιώργος Αντωνόπουλος και προσθέτει: «Εχουν γραφτεί και ειπωθεί πολλά για το αρχαιότερο δημητριακό, γι' αυτό κι εμείς καλούμε τους ειδικούς να έρθουν και να ελέγξουν και τον δικό μας σπόρο, ώστε να μας πουν αν ταιριάζει με αυτόν της αρχαιότητας. Το θέμα δεν είναι να το λέμε εμείς, αλλά η επιστήμη».
Το δημητριακό είναι γνωστό στην Ελλάδα και ως βρίλα ή όλυρα. Οι Γερμανοί το λένε emmer και οι Ιταλοί farro. Αυτό που το κάνει ξεχωριστό είναι η σχεδόν μηδενική περιεκτικότητά του σε γλουτένη σε σχέση με το σιτάρι, που δεν το καλλιεργούσαν οι αρχαίοι Ελληνες, αφού δεν υπήρχε! Πρόσφατες μελέτες απέδειξαν ότι η σύγχρονη διατροφή διαφέρει κατά πολύ σε σχέση με αυτή των αρχαίων, αφού η γλουτένη και τα παράγωγά της περιορίζουν την 100% καλή λειτουργία του εγκεφάλου! «Το θέμα με τη γλουτένη για μένα το δημιούργησαν οι εταιρείες. Οταν μεγαλώναμε εμείς ή οι πρόγονοί μας, γιατί δεν είχε γίνει καμία αναφορά γι' αυτήν; Δυστυχώς, πιστεύω πως η γλουτένη είναι μια ορμόνη που αφορά τα σιτηρά της νέας γενιάς» εξηγεί ο Γιώργος Αντωνόπουλος.
Την υμνούσαν ο Ηρόδοτος και ο Ομηρος
Ο Ηρόδοτος ανέφερε τον 5ο αιώνα π.Χ. ότι παρασκεύαζαν ψωμί αποκλειστικά από ζέα και περιφρονούσαν το σιτάρι και το κριθάρι. Ο Θεόφραστος (4ος αι. π.Χ.) διακρίνει σαφώς τη ζέα, χαρακτηρίζοντάς την το πλέον αποδοτικό μεταξύ πολλών άλλων δημητριακών. Αναφορά στην καλλιέργεια της ζειάς στη λακωνική πεδιάδα κάνει και ο κατά πολύ παλαιότερος Ομηρος: «Πυροί τε ζειαί τ’ ήδ’ εύρυφανές κρί λευκόν». Σύμφωνα με τους μεταγενέστερους Πλίνιο τον Πρεσβύτερο και Διονύσιο τον Αλικαρνασσέα, η ζειά είχε καλλιεργηθεί αποκλειστικά ως το μοναδικό δημητριακό στην αρχή της Ιστορίας και αυτό αποδεικνύεται και από τη χρησιμοποίησή της σε όλες τις θρησκευτικές τελετές. Ως τις αρχές του 20ού αιώνα οι Ελληνες έφτιαχναν το ψωμί τους κυρίως με ζέα... Μετά την απαγόρευσή της το 1928, η καλλιέργειά της καταργήθηκε σταδιακά και τελείως το 1932.
Εκτοτε καθιερώθηκε ως... ζωοτροφή, αν και σε σύγκριση με το σιτάρι αποτελεί μακράν πιο ωφέλιμο είδος για τον ανθρώπινο οργανισμό. Παρουσιάζει διπλάσια περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και πρωτεΐνες, 40% περισσότερο μαγνήσιο και περιέχει ουσίες που ρυθμίζουν εύκολα τη γλυκόζη στο αίμα, καθιστώντας την ιδανική επιλογή για τη δίαιτα των διαβητικών. Στη σημερινή αγορά είναι διαθέσιμη σε μορφή αναποφλοίωτου αλευριού και ζυμαρικών σχεδόν σε όλα τα βιολογικά καταστήματα παγκοσμίως.
ΘΑΝΟΣ ΜΑΚΡΟΓΑΜΒΡΑΚΗΣ
